ЧЕХ УЛС
Чех улс нь хуучнаар “Бохеми” 78,871 хавтгай дөрвөлжин километр газар нутагтай ба Европ тивийн төв хэсэгт байрлалтай далайд гарцгүй орон. Улсынхаа урд хэсгээр Австри улстай, баруун талаар Герман улстай, зүүн хойд талаар Польш улстай, зүүн урд талаар Словак улсуудтай тус тус хиллэдэг. Нийслэл хотыг нь Праг гэдэг. 1993.01.01 Чехословак улс энх тайван байдлаар хоёр мужид хуваагджээ. Түүний нутаг дэвсгэр дээр Словак, Чех гэсэн хоёр бүгд найрамдах улс байгуулагджээ. Үүний дараа тус улсын түүх бие даан бүрэлдэн бий болж эхлэв. Тиймээс 1999 онд тус муж НАТО-гийн гишүүн болж, 2004 онд ЕХ-ны гишүүн болсноор Чех улс энэ улсын визтэй хүн Европ даяар ямар ч саадгүй зорчих боломжтой болжээ.
ТӨРИЙН ДАЛБАА
Чех улсын төрийн далбаа нь цэнхэр, цагаан, улаан өнгөнүүдээс бүрддэг. Уг далбаа Чехословакийн төрийн далбаанаас санаа авсан. Улаан өнгө нь эр зориг болон дайны хүн д хэцүү цаг үеийг, цагаан өнгө нь энх тайван болон шударга ёсыг, цэнхэр өнгө нь үнэнч байдлыг тус тус бэлгэддэг.
АЯЛАЛ ЖУУЛЧЛАЛ
Чех улсын аялал жуулчлал нь тухайн орны орлогын чухал эх үүсвэр юм. Дэлхийн аялал жуулчлалын өрсөлдөх чадварын тайланд Чех улс 136 орноос 38 дугаарт жагссан.
БИДНИЙ ХАМГИЙН САЙН МЭДЭХ АЛТАН ПРАГА
Монгол улс эрт үеэс Чех улстай найрамдалт харилцаатай байсан үүний нэг тод жишээ бол бидний эмээ өвөө аав ээжүүд залуу насандаа Чех улсад боловсрол эзэмшиж бидний хэлж заншсанаар Алтан Прагат сурч ажиллаж байсныг сайн мэднэ. Прага бол Европ тивийн хамгийн царайлаг хот. Өнөөдөр ч Алтан Прага нэрээ хадгалсаар байгаа нь үнэхээр гайхалтай байшин барилга нь эртний Европын чамин загвар хийцтэйгээс гадна алтан шармал чимэглэлүүд нь энэ нэрийг хүртэх гол шалтгаан юм. Өнөөдөр ч Прага хот нь Европын томоохон аялал жуулчлалын бүс бөгөөд улс орноос залуучууд баяр ёслолыг тэмдэглэн өнгөрүүлэх зорилгоор ихээхэн зорьдог юм. Мөн Прага хот дахь хамгийн нарийн гудамж 50 сантиметрийн өргөнтэй ба 10 метр үргэлжилдэг. Прага хотын олон хоч нэрсээс дурдвал Хурц үзүүрт хот , “100 цамхгийн хот”, “Алтан хот” (барилгын дээврүүд шөнийн цагт алтан шаргал өнгөөр гэрэлтдэг), “Европын зүрх” гэх зэргээр үргэлжилнэ.
ШАШИНД ХАМГИЙН БАГА ИТГЭДЭГ ҮНДЭСТЭН
Чех улсын нийт хүн ам нь 10.7 сая бөгөөд тэдний 47.8 хувь нь ямар нэгэн шашин шүтдэггүй бол 11.7 хувь нь христийн шашинтай. Энэ нь чехчүүдийг бурханд хамгийн бага итгэдэг үндэстнүүдийн нэг гэдгийг илтгэнэ. Харин Монгол улс 2022 оны 4 сарын байдлаар нийт 3,457,548 мянган хүн амтай байгаа бөгөөд үүнээс насанд хүрэгчдийн 83 хувь нь ямар нэгэн шашин шүтдэг гэсэн судалгаа гарсан байна.
ЧЕХ УЛС НИЙТ 46 ОНГОЦНЫ БУУДАЛТАЙ
Манай Монгол улс олон улсын “Чингис хаан” гэх нэг онгоцны буудалтай бол Чех улс нийт 46 нисэх онгоцны буудалтай бөгөөд тэдний зургаа нь олон улсын нислэг үйлддэг. 2007 оны арван хоёрдугаар сарын 21-нд Чех улс руу Европын холбооны орнуудын визтэй иргэд бүрэн зорчих боломжтой болсон. Мөн Европын хамгийн том автомашин үйлдвэрлэгч “СКода Авто” компани Чех улсад байрладаг.
СОНИРХОЛТОЙ ЧЕХ
Чех хэл нь албан ёсны болон албан бус гэх хоёр төрөл байдаг ба чехчүүд эх хэлээр нь тааруухан ярьж буй гадаадын иргэдийг маш ихээр дэмжиж зааж зөвлөдөг.
Мөн чех хэлийг сурна гэдэг туйлын хэцүү.
Анар чулуу Чех улсад нэлээд элбэг. Та уг чулууг болон чулуугаар хийгдсэн үнэт эдлэлүүдийг тус улсын хаанаас ч худалдан авах боломжтой.
Чех улс Европын холбооны орнуудыг дундаа нэг хүнд оногдох эмнэлгийн орны тоогоороо тэргүүлдэг. Гэвч тэд хорт хавдартай хамааралтай үхлийн тоогоор Европын холбооны бүх улсыг мөн тэргүүлдэг.
Чех улс бол дэлхийн хамгийн хурдан интернэттэй арван улсын нэг.
ЧЕХ-ҮҮД МОНГОЛЧУУДЫН АДИЛ ҮХРИЙН МАХАНД ДУРЛАГСАД
Чехийн алдартай хоолнуудын жагсаалтад Вепрё Кнедло Зело, чанасан байцай болон банштай шарсан гахайн мах, даршилсан байцайгаар хийдэг Брамбораки буюу төмстэй хуушуур зэрэг багтдаг. Мөн чехчүүд зул сарын баяраар “Печена качна” гэх хоолыг шарсан нугасны махыг улаан байцай, банш, төмс, талх зэргүүдтэй хольж бэлтгэдэг. Тэдний хамгийн дуртай мах бол үхрийн мах. Мөн мөөгийг хүнсэндээ хэрэглэх дуртай бөгөөд чөлөөт цагаараа мөөг түүх нь элбэг байдаг байна.
ЧЕХ-ҮҮД МӨСӨН ХОККЕЙ-Д ДУРТАЙ
Чех улсад хамгийн алдартай спортууд бол хөл бөмбөг болон мөсөн хоккей. Чехчүүдийн хамгийн ихээр шимтэн шигшээ багаа дэмжин үздэг спорт нь мөсөн хоккей бөгөөд Чехийн үндэсний хоккейн эрэгтэй шигшээ баг 1998 оны олимпод түрүүлж байснаас гадна ДАШТ-д 12 удаа түрүүлж байсан амжилттай. Харин Чехийн үндэсний хөлбөмбөгийн шигшээ багийн хувьд ДАШТ-д есөн удаа оролцож 1934 болон 1962 онуудад хоёрдугаар байр эзэлж, 1976 оны ЕАШТ-д түрүүлж байсан удаатай.
Мөн Чехийн баг тамирчид зуны олимпоос 15, өвлийн олимпоос есөн алтан медалиудыг хүртсэн. Бидний хамгийн сайн мэдэх Чех тамирчдын нэг бол 2016 болон 2020 оны олимпын алтан медальт, дэлхийн хошой аварга “Чехийн аварга загас” хочит жүдо бөхийн домог Лукаш Крпалек билээ. Тэрбээр олимпын хошой аварга болохдоо хоёр өөр жингүүдэд түрүүлж байсан нэгэн.
